【vn138】Lễ hội đền Bạch Mã là di sản quốc gia
Lễ hội đền Bạch Mã gắn liền với sự hình thành đền Bạch Mã, ở xã Võ Liệt, huyện Thanh Chương. Ngôi đền được vua Lê Thái Tổ ban chiếu chỉ xây dựng khoảng 500 năm trước để thờ danh tướng Phan Đà, quê xã Võ Liệt, từng giúp Lê Lợi trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
ễhộiđềnBạchMãlàdisảnquốTrước đây do điều kiện kinh tế khó khăn, lễ hội đền được dân làng tổ chức ngày 13/6 Âm lịch với tế lễ đơn giản, không rước kiệu. Sau khi đền được xếp hạng di tích quốc gia năm 1994, nhân dân trong xã khôi phục lễ hội với đầy đủ nghi lễ như trước đây. Tuy nhiên, do ngày hội vào đúng dịp nắng nóng miền Trung nên nhân dân trong xã đã chọn ngày 8-12/2 Âm lịch để tổ chức lễ hội.
ễhộiđềnBạchMãlàdisảnquố
Lễ rước kiệu trong lễ hội đền Bạch Mã. Ảnh: Hồ Hà
ễhộiđềnBạchMãlàdisảnquốTheo đó, sáng 8/2 là lễ khai quang tẩy uế với nước làm lễ được lấy ở sông cùng các loại lá thơm. Sau đó, ban nghi lễ đến phần mộ của Phan Đà ở xã Thanh Long, huyện Thanh Chương để khai quang. Chiều 9/2, nhân dân rước bài vị của Phan Đà từ đền Bạch Mã về Phủ Ngoại làm lễ.
ễhộiđềnBạchMãlàdisảnquốĐoàn rước đi qua hai xã Võ Liệt và Thanh Long với 7 điểm nghinh đón thần cùng lễ vật để bái tạ tại các làng. Hôm sau dân làng thực hiện lễ đại tế và lễ tạ, cảm ơn thần linh, thân phụ, thân mẫu đã phù hộ cho hội diễn ra tốt đẹp.
ễhộiđềnBạchMãlàdisảnquốPhần hội có trò chơi vật cù nhằm tái hiện hành trạng, công tích của tướng Phan Đà trong tuyển mộ binh lính chống quân Minh. Quả cù được làm từ củ chuối hột trọng lượng khoảng 5-7 kg. Tham gia hội vật cù là những người nhanh nhẹn, khỏe mạnh được tuyển chọn từ các làng xã. Theo quan niệm dân gian, đội cù của làng nào giành giải thì làng đó sẽ được được mùa, người dân khỏe mạnh.
ễhộiđềnBạchMãlàdisảnquốTheo tài liệu tại Cục Di sản văn hóa, lễ hội đền Bạch Mã được đánh giá là cầu nối giữa quá khứ với hiện tại, là dịp để cho các thế hệ ôn lại truyền thống đánh giặc ngoại xâm của cha ông, tưởng nhớ và tôn vinh tướng Phan Đà đã hy sinh vì đất nước; đồng thời thể hiện tinh thần đoàn kết của cộng đồng trong các trò hội.
ễhộiđềnBạchMãlàdisảnquốễhộiđềnBạchMãlàdisảnquố